Interpelacja nr 10885

do ministra kultury i dziedzictwa narodowego

w sprawie żądania MKiDN i NCK dotyczącego usunięcia logotypów oraz informacji o patronacie i finansowaniu wystawy pt. „Strach” organizowanej w białostockiej Galerii Arsenał

Szanowny Panie Ministrze,

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w oficjalnym oświadczeniu dotyczącym żądania usunięcia logotypów oraz patronatów MKiDN i NCK z wystawy pt. „Strach”, organizowanej w białostockiej Galerii Arsenał w ramach festiwalu „Wschód Kultury/Inny Wymiar”, określa prezentowane na wystawie treści mianem „skandalicznych”, zaznacza, że ekshibicja „powinna prezentować bogactwo wielokulturowości Podlasia, promować ideę dialogu i tolerancji w mieście zróżnicowanym kulturowo”. Zamiast tego „[…] »Strach« nie tylko nie realizuje tych założeń, ale stanowi ich zaprzeczenie i negację idei festiwalu”. Ponadto Pańskie ministerstwo ostrzega w rzeczonym piśmie, że w następstwie wystawienia „Strachu” w białostockich placówkach kulturalnych, a także sfinansowania wernisażu z miejskich pieniędzy ministerstwo „rozważy zasadność kontynuowania współpracy (…) i organizacji tam wydarzeń w ramach Festiwalu »Wschód Kultury« w przyszłości”. Źródłem frustracji urzędników pańskiego resortu była praca ukraińskiej artystki AntiGonny dotycząca problemu opresyjności przemocy seksualnej podczas wojny na Ukrainie. Praca tym bardziej znacząca, że artystka doświadczyła tego rodzaju opresji osobiście.

Próba zastraszenia miasta Białystok i realizujących wernisaż miejskich instytucji jest kolejnym bezpardonowym atakiem na chronione art. 73 Konstytucji RP prawo do wolności twórczej: „Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury”, na którego straży powinien Pan stać i którego powinien Pan bronić jako minister konstytucyjny. Tymczasem Pańska decyzja odnośnie do usunięcia logotypów oraz patronatów MKiDN i NCK z wystawy pt. „Strach” jawi się jako kolejny niechlubny zapisek w kronice wypadków cenzorskich. Jest to nie tylko niedopuszczalne, ale również niezgodne ze zobowiązaniami, które Polska przyjęła, ratyfikując Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej, której art. 13 wyraźnie mówi, że „Sztuka i badania naukowe są wolne od ograniczeń. Wolność akademicka jest szanowana”. Nie sposób jest nazwać działań ministerstwa inaczej niż próbą ograniczenia artystycznej ekspresji.

Proszę więc o odpowiedź na następujące pytania:

1. Dlaczego jako minister konstytucyjny nie stoi Pan na straży Konstytucji RP?

2. Dlaczego MKiDN i podległa mu instytucja – Narodowe Centrum Kultury – działają w sprzeczności z zapisami Konstytucji RP i Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej?

3. Na jakiej podstawie MKiDN oraz NCK decydują, które z prezentowanych na wernisażu treści są „skandaliczne”, a które nie?

4. Dlaczego MKiDN posuwa się do gróźb wobec miasta Białystok i jego instytucji kultury?

Z wyrazami szacunku

Krzysztof Mieszkowski